طراحی مکانیکی

 

یک محصول در کشاورزی برای اینکه به مرحله مصرف برسد و مورد استفاده قرار گیرد، مراحل مختلفی را طی می‌کند. هر یک از این مراحل می‌تواند بسیار موثر واقع شود و عدم توجه کافی به آن، می‌تواند تمامی زحمات را بر باد دهد. بنابرین برای هر بخش و هر فرایند در کشاورزی را باید در عین حالی که مستقل محسوب می‌شود، با یکدیگر مرتبط نیز می‌باشند. به همین جهت است که در کشاورزی و برای هر فرایندی که وجود دارد، انواع مختلفی از ماشین آلات و دستگاه‌های مختلف طراحی و ساخته شده است. کاشت، داشت، برداشت، بسته بندی، فروش و.... از مراحل مختف در تولید یک محصول بوده که فرایند مختلفی برای هر یک می‌توان متصور شد. حتی تنوع در نوع محصول نیز می‌تواند موجب تغییراتی در سیستم‌ها، نوع فرایند، عملکرد کشاورز و.... شود   . 
دروگر یکی از تجهیزات و ماشین‌آلاتی است که از جمله فرایند و مراحل مهم در کشاورزی را انجام می‌دهد. 

دروگر چیست؟

یکی از ماشین‌هایی که از جمله فرایند مهم در کشاورزی را صورت می‌دهد که اتفاقا با طیف مختلفی از مواد و.... سر و کار دارد. برش و برداشت محصولات از این طریق صورت می‌گیرد. برش بیشتر برای نابودی و از بین بردن علف‌های هرزی می‌باشد که مانع از رشد محصول و هدف مورد نظر می‌باشد. برداشت نیز بیشتر برای محصولاتی همچون غلات و.... است. نحوه عملکرد در این دستگاه به گونه‌ای است که با ایجاد نیرویی بر ساقه گیاهان، برداشت این محصولات را شکل می‌دهد. یونجه از دیگر موارد است که توسط این دستگاه کار برداشت آن شکل می‌گرد که در تغذیه دام‌ها نقش بسیار ویژه را ایفا می‌کند. شاید این توضیحاتی که بیان شد، بسیار اندک است از آنچه که توسد دروگر انجام می‌دهد. به همین علت باید توضیحات مختلفی از جمله اینکه نوع و نحوه عملکرد این دستگاه چگونه است، چندنوع دارد و در صورتی که وجود نداشته باشد چه محدودیت‌هایی را به وجود خواهد آورد و......  داده شود. 

اصول و عملکرد دروگر

به دلیل افزایشی که در سرعت و دقت به وسیله استفاده از دروگر ایجاد می‌شود، استفاده از این دستگاه در کشاورزی به نوعی ضروری می‌باشد. به دلیل همین اهمیت است که در این بخش قصد داریم در مورد نوع و نحوه عملکرد دروگر مطالبی را بیان کنیم و تقریبا با کارکرد اساسی و کلی این دستگاه آشنا شویم.
اولین مرحله از کارکرد این دستگاه بیان شد. برش محصولات اولین مرحله و به نوعی کارکرد اصلی این دستگاه می‌باشد. این امر توسط تیغه‌هایی که برای دستگاه طراحی شده است صورت می‌گیرد. تیغه‌های آن باید بسیار برنده بوده و از تیزی لازم برای کار در مدت طولانی برخوردار باشد. 
بعد از برش، محصولات به وسیله‌ی ماشینی به بخش مورد نظر انتقال داده می‌شود. انتقال ساقه‌ها به بخش خرمنکوب صورت می‌گیرد. بخش خرمنکوب به بخشی تلقی می‌شود که دانه‌ها را از ساقه جدا می‌کند. با این فرایند است که بالاخره محصولات مورد نظر به دست خواهد آمد. سپس دانه‌ها به بخش تمیزکاری انتقال داده می‌شود و از ساقه‌ها نیز برای تغذیه دام و حیوانات استفاده می‌شود. بعد از انجام این فرایند، دانه‌ها به بخش ذخیره‌سازی انتقال یافته و سپس نسبت به استفاده گوناگون مصرف می‌گردد. 
این موارد عملکرد و نحوه دستگاه دروگر می‌باشد که اتفاقا بسیار نیز مهم بوده و در صورت عدم استفاده و یا خرابی، می‌تواند کل عملکرد را با خلل مواجه کند. 

کشاورزی بدون دروگر

عملکرد و مزایایی که توسط دستگاه دروگر ارائه می‌شود را بیان کردیم. حال تصور کنید که با وجود نیاز به تمامی این مراحل، دستگاه دروگر وجود نداشته باشد. آیا می‌شود تمام این مراحل را بدون استفاده از یک چنین دستگاهی صورت داد. یا بهتر است مسئله با بیان یک سوال شرح داده شود. در قدیم که یک چنین دستگاهی وجود نداشت، چگونه این اقدامات صورت می‌گرفت؟
در گذشته بله درست است که بشر به نحوی می‌توانست اقدامات مدنظر خود را انجام دهد. اما این از طریق اتکا به قدرت بازوی انسان بود که فرایند موجود را به سرانجام می‌رساند. اما با این وجود انسان باز هم به دلیل انجام امورات سخت در معرض خطر و مشکلاتی از جمله آسیب به شرایط جسمانی بود که وجود یک چنین دستگاهی آن را به طور کلی برطرف کرده است.
امروزه و با توجه به اینکه عادت به استفاده از دروگرها نیز بسیار رواج پیدا کرده است، تقریبا نمی‌توان متصور شد که دیگر از این دستگاه استفاده نکرد. 

 

دروگر و سایر ماشین‌ها 

بیان شد که عملیات متفاوت در کشاورزی صورت می‌گیرد که یک دانه در زیرخاک تبدیل به یک ماده و محصولی شود که مورد استفاده قرار بگیرد. حتی عملیات در کشاورزی به گونه‌ای است که قبل از کاشت نیز باید خاک را شخم زد و بستر را برای کاشت و برداشت آماده کرد. مراحل مختلف در کشاورزی موجب شده است که فرایند مختلف این مراحل توسط سیستم‌ها و ماشین‌های مختلف صورت گیرد. توضیحاتی درمورد دروگر و ..... داده شد. حال قصد داریم با مقایسه این ماشین با ماشین‌های کشاورزی دیگر از جمله تراکتور، بیل مکانیکی و کمباین و.... به تفاوت این ماشین‌ها اشاره کنیم. قبل از اینکه به تفاوت این ماشین‌ها بپردازیم بهتر است بیان کنیم که این تفاوت‌ها بر اساس چه معیارهایی صورت می‌گیرد. معیارها بر اساس تفاوت در کارکرد، ساختار و محصولات قابل برداشت و.... است.

بر اساس کارکرد باید بیان شود دروگر ماشین برداشت در کشاورزی است. کمباین نیز عملیات برداشت را انجام می‌دهد. با این تفاوت که به تمیزکردن و جداسازی آن محصول نیز می‌پردازد. تراکتور از دیگر ماشین‌های پر استفاده در کشاورزی، نیروی محرکه برای سایر ماشین‌ها به حساب آمده و در عملیات شخم زنی و.... بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت در کارکرد از این بابت است که ساختار در این دستگاه‌ها متفاوت است و از قطعات مختلفی ساخته شده‌اند. دروگر دارای تیغه‌هایی است که عملیات برش را صورت داده و به همین دلیل باید از تیغه قوی برخوردار بوده تا هیچ خللی در این مرحله صورت نگیرد. مهمترین سیستم در دستگاه کمباین مربوط به زمانی است که قرار است جداسازی ساقه‌ها صورت گیرد. این دستگاه دارای سیستم جدا کننده بوده که این عملیات مهم را صورت می‌دهد. 
تراکتور نیز از اجزای مختلفی برخوردار است که در بستر شاسی کار می‌کنند. اما عامل متحرک و از مهمترین قطعات موجود، موتور این ماشین می‌باشد. 

مورد آخر که مورد توجه قرار گرفته است محصولاتی است که به وسیله این دستگاه‌ها برداشت و یا عملیات دیگر در آنها رخ می‌دهد. دروگرها با انواع علوفه‌ها و غلات‌ها سر و کار درند. در حالی که غلات روغنی و حبوبات از مواردی است که در دستگاه کمباین جدا سازی آنها صورت می‌گیرد. تراکتور نیز انواع محصولات را متناسب با نوع عملیات مورد پوشش قرار می‌دهد. 

 

انواع ماشین دروگر

معیاری که برای تقسیم بندی دروگر صورت می‌گیرد بر اساس 3 معیار است. نوع برش، نوع محصول برش داده شده و تعداد چرخی که در این دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

دروگر شانه‌ای: یکی از دستگاه‌های قدیمی و در عین حال محبوب که بسیار نیز استفاده می‌شود، این نوع می‌باشد. دلیل نام گذاری این دستگاه به شانه‌ای این است که حرکت و برش آن به صورت حرکت رفت و برگشتی است. دقیقا عین حرکات شانه می‌باشد. یکی دیگر از ویژ‌گی‌های این دستگاه که به آن نیز بسیار معروف است بسیار تمیز و یکدست است. 
دروگر گردان: برشی که توسط این نوع نیز صورت می‌گیرد، چرخشی است. نسبت به نوع قبل از سرعت بیشتری برخوردار می‌باشد. 
دروگر خودگردان: این نوع دستگاه نیاز به تراکتور ندارد. معمولا برای مزارع بزرگ و صاف مورد استفاده قرار می‌گید و معمولا برای همین شرایط مناسب است. 
این 3 مورد که به آنها اشاره شد، به تقسیم بندی بر اساس نوع و شکل برش بود. برخی تقسیم بندی را بر اساس برش محصولی که شکل می‌دهند بیان می‌کنند. مثلا دروگر گندمی، یونجه، برنج و..... را می‌توان مثال زد. 
یک نوع تقسیم بندی دیگر وجود دارد که بر اساس تعداد چرخ دستگاه می‌باشد.

دروگر دو چرخ: معمولا از این مورد در مزارع کوچک و باغ مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
دروگر سه چرخ: مزارعی با وسعت بیشتر توسط این نوع دستگاه استفاده می‌شود. 
دروگر چهار چرخ: مزارع بسیار بزرگ و همچنین عملیات سنگین توسط دروگر چهار چرخ به محصولات برش می‌دهند. 

مزایا و معایب دروگر

مزایا: افزایش در سرعت را می‌توان مهمترین مزیت برای این دستگاه به حساب آورد. بدون شک به هنگامی که از این دستگاه استفاده نشود و از روش و فنون سنتی استفاده گردد، سرعت بسیار کاهش می‌یابد. بدون شک کیفیت مورد نظر نیز نصیب نخواهد شد. 
افزایش در راندمان کار از مواردی است که از مهمترین مزیت‌ها برای این دستگاه به حساب می‌آید. این مزیت نیز به علت این است که سرعت بسیاری را دارا است. 
وقتی از این دستگاه استفاده می‌شود نیاز به نیروی انسانی بسیار کاهش می‌یابد. همین امر موجب می‌شود دستمزدی که قرار است داده شود بسیار کاهش خواهد یافت و این یعنی سود اقتصادی در عین افزایش بهره وری. 
از آن جایی که این دستگاه بسیار سریع کار می‌‎کند، می‌توان اشاره کرد که استفاده از آن می‌تواند از اتلاف زمان و میزان استفاده از آن را کاهش دهد.
این دستگاه به صورت منظم و در یک سطح برداشت مواد مورد نظر را شکل می‌دهد.به همین دلیل می‌توان انتظار داشت که محصولات به صورت یکنواخت برداشت شود. 
انطباق با شرایط این دستگاه بسیار مناسب بوده و از جمله مزایای مهم آن محسوب می‌گیرد. 

معایب:درست است که مزایای این دستگاه بسیار است و در کشاورزی مدرن استفاده از آن به نوعی ضروری محسوب می‌گردد، اما با این وجود همچنان دارای برخی معایبی است که شاید عده‌ای را در به کارگیری از آن دچار تردید کند. از جمله این معایب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

اولین ایرادی که شاید بتوان برای این دستگاه محسوب کرد هزینه اولیه نسبتا زیادی است که این دستگاه متحمل کشاورز می‌کند.همچنین نگهداری این دستگاه نیز دچار برخی پیچیدگی‌ها و سختی‌هایی است. در صورت بروز برخی مشکلات که دستگاه را با خرابی مواجه کند، برای تعمیر آن نیز باید هزینه زیادی انجام داد. 
به دلیل اینکه به سوخت وابسته می‌باشد، امکان آلودگی محیط زیست توسط این نوع از دستگاه‌ها وجود دارد. 
یکی دیگر از معایب این دستگاه مربوط به کاربرد این دستگاه می‌شود. در زمین‌های ناهموار معمولا زیاد کاربرد ندارد. همچنین در برخی از موارد نیز ممکن است که به خاکی در بستر آن کاشت و برداشت صورت می‌گیرد، آسیب وارد شود. 
از دیگر معایب این دستگاه می‌توان به آلودگی صوتی حاصل شده ناشی از استفاده از این دستگاه منجر شود. حتی در گاهی موارد گزارش شده است که برخی از آب‌ها به دلیل استفاده از این دروگر دچار آلودگی شده است.

با وجود معایبی که ذکر شد، باید بیان شود که بسیاری از کشاورزان برای سرعت بخشیدن به امور خود و همچنین افزایش کیفیت از این دستگاه استفاده می‌کنند و از معایب دستگاه چشم پوشی می‌کنند.

تکنولوژی‌های جدید دروگر

ورود تکنولوژی در هر زمینه‌ای از زندگی بشر موجب شده است که بسیاری از امورات با دقت و کیفیت بسیاری صورت گیرد. مثلا در همین دستگاه دروگر، تحولا بسیاری در سالیان اخیر ایجاد شده است. مثلا سیستم هدایت خودکار از مواردی است که توانسته است عامل دقت را بر مواردی که موجود است را اضافه کند. این سیستم با استفاده از gps مسیر درست را دنبال می‌کند که توسط اپراتور تعیین شده است. 
سیستم‌هایی همچون تله متریک وجود دارد که می‌تواند قابلیت نظارت بر عملکرد از راه دور را دارا است و می‌تواند برنامه ریزی مورد نظر را انجام دهد. 
از دیگر موارد می‌توان به وجود سیستم‌های آبیاری در عین درو کردن اشاره کرد. 
سنسورهای هوشمندی که در این دستگاه وجود دارد شامل تشخیص نوع محصول، سنسورهای برش در ارتفاع، تشخیص مانع و...... از تکنولوژی‌های مورد استفاده در این دستگاه می‌باشد.  

 

نکات ایمنی کار با دروگر

قبل از اینکه استفاده از این دستگاه صورت می‌گیرد بهتر است آموزش کامل نحوه استفاده از آن صورت گیرد و سپس مورد استفاده قرار گیرد. در هنگام استفاده از دستگاه دروگر باید به این مورد نیز توجه داشت که لباس کار مناسب را در نظر داشت. لباس مناسب در حین کار، از جمله مواردی است که در صورت بروز حادثه، می‌تواند از بروز مشکلاتی برای خود فرد جلوگیری کند. 
به دلیل استفاده مداوم در برخی از موارد از جمله در حین کشت محصول، باید به بررسی مداوم قطعات، فعالیت دستگاه و..... پرداخت. این کار می‌تواند از بروز حوادثی که برای دستگاه ایجاد می‌شود، جلوگیری کند. 
بررسی‌های فنی نیز باید مدام صورت گرفته و متناسب با امکانات، کارکرد مورد نظر را انتظار داشت. 
بروز ایراد و خرابی قطعات نباید کشاورز را با مشکل اساسی مواجه کند. زیرا می‌توان با تعمیر و نگهداری مناسب، دستگاه را به حالت اولیه بازگرداند.