منابع طبیعی ایران
ایران نام کشوری در غرب آسیا بوده که از گذشتههای بسیار دور، محور مهمی از رویدادهای تاریخی بوده است. به دلیل موقعیتی که ایران در این منطقه از آن برخوردار است، بسیاری از توجهات جهانی را به خود جلب کرده است. منابع موجود در این کشور نیز علت دیگری است که توجهات بسیاری را برای آن به وجود آورده است.
بررسی منابع طبیعی موجود در کشور ایران، میتواند موضوع قابل توجه و جالبی باشد که بسیاری به آن علاقهمند هستند.
معادن
معادن را میتوان یک قطب مهمی از منابع ایران به حساب آورد که قدرت و ابهت خاصی را به کشور بخشیده است. این مورد از قدیم الایام مورد توجه بوده و استفادههای متعددی نیز از این مسئله صورت گرفته است.
فلزات
شاید بتوان این ادعا را داشت که ایران به تناسب وسعت و همچنین میزان جمعیتی که از آن برخوردار است، از تناسب بسیار جالب و قابل توجهی در فلزات را دارا است. این امر با وجود معادن بسیار امکان پذیر شده است. 68 نوع ماده معدنی در این کشور وجود دارد، که از جوانب مختلفی، کشور را بی نیاز کرده است.
فلزات را میتوان مهمترین منابع معدنی کشور دانست. در کشور از لحاظ ذخایر فلزی، میتوان نکات مثبت بسیاری را پیدا کرد. در ادامه با بیان ذخیره و میزان تنوع فلزات موجود در معادن، میتوان به این ادعا توجه کرد.
طلا
طلا یکی از فلزات مهم در دنیای امروزی میباشد. از یک سو این فلز خاصیت تزئینی بسیاری را دارد و از سوی دیگر نیز پشتوانهی اقتصادی به حساب میآید. با توجه به اینکه ایران ذخایر معادنی طلای بسیار دارد، مزیت بسیار مهمی محسوب میشود. به خصوص که این منابع به صورت پراکنده در نقاط مختلف وجود دارد، میتوان گفت که یک نعمت خدادادی بسیار مفید برای این کشور وجود دارد. به صورت کلی 15 معادن مربوط به این فلز گرانبها وجود دارد.
مس
شاید بتوان گفت که امروزه یکی از مهمترین فلزاتی که مورد توجه بشر است، فلز مس میباشد. با توجه به کاربرد صنعتی مس، توجه اساسی به این فلز صورت میگیرد. استفاده از این منبع برای ساخت سیم و موارد مختلف و متفاوت، منجر به این شده است که برای صاحب شدن به یک چنین موردی، رقابت بسیاری در میان صنایع و کشورها به وجود آید.
مس سرچشمه در کرمان و مس سونگون در آذربایجان شرقی را میتوان از جمله معادن مهمی محسوب کرد که در کشور ایران وجود دارد.
نقره
نقره نیز بعد از طلا از لحاظ تزئینی مورد استفاده و کاربرد فراوانی قرار گرفته است. علاوه بر این مورد، مسائل و کاربردهای دیگر را نیز میتوان نام برد که بسیار اساسی و مورد نیاز صنایع است. ایران از منابع جالب و قابل توجهی نیز در این زمینه دارا است.
زغال سنگ
کشور از لحاظ ذخایر زغال سنگی، از شرایط بسیار خوبی برخوردار است. این شرایط نیز ناشی از این است که پراکندگی خوبی نیز برای این ذخایر وجود دارد. بیشترین ذخایر زغال سنگ مربوط به مناطق خراسان ایران میباشد.
این ماده معدنی در موارد و شرایط مختلف تولید میتواند مورد استفاده قرار گیرد. از تولید مواد شیمیایی گرفته تا مواد دارویی و تولید انرژی در صنایع مختلف، یک چنین مادهای بسیار کاربردی است.
منابع زیستی و جغرافیایی
احتمالا بسیاری این جمله را شنیدهاید که ایران کشوری 4 فصل است. این جمله بدین معنا است که شما در یک زمان مشخص از سال، میتواند 4 نوع و یا بیشتر را در این کشور را تجربه کنید. همین امر موجب شده است که منابع بسیار غنی در این کشور وجود داشته باشد.
منابع آبی
وجود دریا، رودخانه، دریاچه و.... در ایران، این امکان را فراهم کرده است که منابع فراوانی از جانب این امکان به وجود آید. شما اگر آب طبیعی را داشته باشید، میتواند با استفاده از فشاری که دارد، به تولید انرژی پرداخت. آبهای آزاد، یعنی وجود منابع غذایی مختلف و تقریبا نامحدودی که میتوان در خلیج فارس نیز مشاهده کرد. حتی در آبهای دریای خزر که به اقیانوسی وصل نیست، میتوان به خاویارهایی اشاره کرد که برند این دریا محسوب میشود.
منابع گیاهی
آب و هوای متنوع و تنوع زیستی کشور ایران، منجر به پدید آمدن تنوع گیاهی مختلف شده است. جنگلها، کشاورزی، مراتع و.... این تنوع را تشکیل داده که هر کدام را میتوان در موارد مختلف مورد استفاده قرار داد. برخی محصولات را میتوان منحصر به کشور ایران دانست. محصولاتی از جمله، پسته، زعفران و.... که در آب و هوای کرمان و خراسان بسیار پر بار به حساب میآید. حداقل میتوان اینگونه ادعا کرد که بیتشریت تولیدی این محصولات در کشور ایران صورت میگیرد.
نفت و گاز
و در پایان میتوان به منابع نفتی و گازی اشاره کرد. منابعی که بعد از کشف اهمیت آن، باعث بروز جنگها و اختلافات بسیاری شده است. ایران از لحاظ ترکیب این دو منبع، در رتبه نخست قرار دارد. البته در هر کدام از این منابع اول نیست. اما اگر ترکیب این دو ماده را حساب کنیم، میتوان گفت که ایران تقریبا رتبه نخست این منابع را دارد.
همین وجود منابع نفتی و گازی در فواصل مختلف، منجر به بروز حوادث بسیاری در طول تاریخ کشورمان شده است. به همین دلیل باید از ابعاد مختلفی به این نعمت نظاره کرد. شاید طی یک نگاه ظاهری بتوان به این مسئله دست یافت که وجود نفت و گاز فراوان، میتواند ثروت انبوهی را برای کشور به ارمغان آورد. اما داستان به این سادگی نیست.
اقتصاد تک محصولی
از نظر بسیاری از کارشناسان، تکیه بر یک محصول و ماده برای اقتصاد بسیار سم است. به خصوص اگر این ماده روزی به پایان خود برسد. نفت و گاز با وجود اینکه بسیار کاربردی و ارزشمند هستند. اما میتواند کشور را دچار وابستگی بسیاری به خودش کند.
البته لازم به ذکر است که این مورد را نیز میتوان با برنامه ریزی مناسب مغلوب کرد.
راهکار برون رفت از اقتصاد تک محصولی
مهمترین نکتهای که باید به آن توجه کرد این است که باید درآمد ناشی از نفت و گاز را صرف زیرساختها کرد. اگر این منابع را فقط برای خرج امورات روزمره صورت داد، بسیار مضر و زیان بار است. تولید صنایع مختلف، کار بر روی تکنولوژیهای جدید، توسعه مراکز دانش بنیان و.... از جمله مواردی است که برون رفت از وابستگی به اقتصاد تک محصولی را میسر میکند.
یک مورد و مسئلهی دیگری که باید توجه لازم به آن شود، مسئله سوختها و انرژی تجدیدپذیر است. امروزه تکنولوژی و تجهیزات مدرن و پیشرفته، این امکان را برای بشر فراهم کرده است که بتوان به دستاوردهایی رسید که نیاز به سوختهی فسیلی و مضر را بسیار کاهش داده است.